Czy każdy rodzaj antykoncepcji hormonalnej obniża libido? Co mówią badania?
Antykoncepcja hormonalna to wygodny i skuteczny sposób na planowanie rodziny, ale dla wielu kobiet wiąże się z obawami o wpływ na ich życie seksualne. Najczęściej powtarzającym się pytaniem jest to, czy antykoncepcja hormonalna obniża libido. Odpowiedź, jak to zwykle bywa w medycynie, nie jest prosta i jednoznaczna. Różne rodzaje antykoncepcji hormonalnej, różne dawki hormonów i indywidualne predyspozycje każdej kobiety sprawiają, że wpływ na libido może być bardzo różny. Spróbujmy to rozjaśnić, zagłębiając się w aktualne badania naukowe.
Rodzaje antykoncepcji hormonalnej a libido – krótki przegląd
Antykoncepcja hormonalna obejmuje szeroki wachlarz metod, od pigułek antykoncepcyjnych, przez plastry, krążki dopochwowe, zastrzyki, implanty, aż po wkładki domaciczne. Każda z tych metod działa na organizm w nieco inny sposób, a co za tym idzie, ich wpływ na libido również może się różnić. Klasyczne pigułki antykoncepcyjne zawierają zazwyczaj syntetyczne wersje estrogenów i progestagenów. Ich zadaniem jest hamowanie owulacji, zagęszczanie śluzu szyjkowego i utrudnianie zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej. Zastrzyki hormonalne, jak Depo-Provera, dostarczają do organizmu tylko progestageny, a ich działanie jest długotrwałe. Krążki dopochwowe, takie jak NuvaRing, uwalniają hormony bezpośrednio do pochwy, co teoretycznie może zmniejszyć obciążenie dla całego organizmu. Wkładki domaciczne (IUD) mogą zawierać albo hormony (Mirena), albo miedź (Paragard). Mirena uwalnia stopniowo lewonorgestrel, progestagen, który działa głównie lokalnie w macicy, ale niewielka ilość hormonu przedostaje się do krwiobiegu. Wkładki miedziane nie zawierają hormonów i działają poprzez wywoływanie stanu zapalnego w macicy, który uniemożliwia zagnieżdżenie się zarodka.
To, jak poszczególne metody wpływają na libido, jest skomplikowane. U niektórych kobiet pigułki mogą wręcz poprawić życie seksualne. Zdarza się, że obniżają poziom androgenów (męskich hormonów płciowych), co łagodzi objawy trądziku i hirsutyzmu (nadmiernego owłosienia), co z kolei podnosi samoocenę i zwiększa chęć na seks. Ale u innych obniżenie androgenów może prowadzić do spadku libido. Krążki dopochwowe teoretycznie powinny mieć mniejszy wpływ na libido ze względu na lokalne działanie hormonów, ale badania pokazują, że i w tym przypadku reakcje są bardzo indywidualne. A wkładki miedziane, jako że nie zawierają hormonów, nie powinny bezpośrednio wpływać na libido, choć ból i dyskomfort związany z ich założeniem lub obecnością może przejściowo obniżyć ochotę na seks.
Badania naukowe – co wiemy na pewno o wpływie antykoncepcji hormonalnej na libido?
Metaanalizy i badania kliniczne dostarczają nam coraz więcej danych na temat wpływu antykoncepcji hormonalnej na libido. Jedna z metaanaliz, opublikowana w The Journal of Sexual Medicine, analizowała wyniki kilkudziesięciu badań dotyczących wpływu pigułek antykoncepcyjnych na funkcje seksualne kobiet. Autorzy doszli do wniosku, że u około 15% kobiet stosujących pigułki antykoncepcyjne występuje spadek libido. Co ciekawe, nie wszystkie badania potwierdzają tę tezę, a niektóre wręcz wskazują na poprawę funkcji seksualnych u niektórych kobiet.
Ważne jest, aby pamiętać, że w badaniach naukowych często występuje problem z obiektywną oceną libido. Libido jest pojęciem subiektywnym i zależy od wielu czynników, takich jak stres, relacje z partnerem, ogólny stan zdrowia psychicznego i fizycznego. Dlatego też trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy spadek libido jest spowodowany bezpośrednio przez antykoncepcję hormonalną, czy też przez inne czynniki. Niektóre badania sugerują, że wpływ antykoncepcji hormonalnej na libido jest silniejszy u kobiet, które mają historię depresji lub innych zaburzeń psychicznych.
Czynniki wpływające na indywidualną reakcję na antykoncepcję hormonalną
Indywidualna reakcja na antykoncepcję hormonalną jest bardzo złożona i zależy od wielu czynników. Po pierwsze, ważny jest rodzaj i dawka hormonów zawartych w danym preparacie. Pigułki o niskiej dawce hormonów mogą mieć mniejszy wpływ na libido niż pigułki o wysokiej dawce. Po drugie, istotne są indywidualne predyspozycje genetyczne i hormonalne każdej kobiety. Niektóre kobiety są bardziej wrażliwe na zmiany hormonalne niż inne. Po trzecie, ważny jest styl życia i ogólny stan zdrowia. Stres, brak snu, zła dieta i brak aktywności fizycznej mogą negatywnie wpływać na libido, niezależnie od stosowanej antykoncepcji hormonalnej.
Dodatkowo, wiek kobiety i jej doświadczenia seksualne również mogą odgrywać rolę. Młode kobiety, które dopiero zaczynają współżycie, mogą być bardziej podatne na negatywny wpływ antykoncepcji hormonalnej na libido. Kobiety po porodzie lub w okresie menopauzy mogą również doświadczać zmian w libido, które mogą być związane z naturalnymi zmianami hormonalnymi w organizmie.
Co zrobić, gdy antykoncepcja hormonalna obniża libido?
Jeśli zauważysz, że antykoncepcja hormonalna negatywnie wpływa na twoje libido, nie poddawaj się! Istnieje kilka rozwiązań, które możesz wypróbować. Przede wszystkim, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Być może wystarczy zmienić rodzaj antykoncepcji na inny, o innej dawce hormonów lub o innym składzie. Można spróbować pigułek jednofazowych, dwufazowych, trójfazowych, pigułek z drospirenonem lub innymi progestagenami. Innym rozwiązaniem jest zmiana metody antykoncepcji na niehormonalną, taką jak wkładka miedziana lub prezerwatywy. Warto również rozważyć konsultację z seksuologiem. Terapia seksualna może pomóc w rozwiązaniu problemów z libido, niezależnie od przyczyny.
Dodatkowo, zadbaj o swój styl życia. Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu i redukcja stresu mogą znacząco poprawić twoje libido. Spróbuj technik relaksacyjnych, takich jak joga, medytacja lub masaż. Pamiętaj również o komunikacji z partnerem. Otwarta rozmowa o swoich potrzebach i oczekiwaniach może pomóc w poprawie życia seksualnego.
Nie każda kobieta doświadczy spadku libido podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej, a jeśli tak się stanie, istnieją sposoby na radzenie sobie z tym problemem. Ważne jest, aby być świadomym potencjalnych skutków ubocznych i aktywnie szukać rozwiązań, które będą dla nas najlepsze.
